Małopolska Noc Naukowców 2011


 

Zaproszenie

Instytut Nauk Geologicznych PAN dopiero po raz drugi uczestniczy w Nocy Naukowców. W praktyce jednak po raz pierwszy otwieramy szerzej podwoje placówki i zapraszamy Krakowian i ich Gości na prezentacje nowych i klasycznych narzędzi pracy współczesnego geologa. Dzisiejsza geologia to już nie tylko klasyczna nauka o Ziemi i skałach, ale rozbudowana, interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, zbudowana w oparciu o nowoczesne metody badawcze nauk ścisłych i biologii. Dzięki tym metodom możemy lepiej rozumieć nasze miejsce w czasie i przestrzeni oraz nasz wpływ na regionalne i globalne środowisko.

ING PAN wykracza poza granice Małopolski, mając swą główną siedzibę - z Ośrodkiem Badawczym - w Warszawie oraz dwa ośrodki w Krakowie i Wrocławiu. Placówka krakowska to najstarsza część Instytutu, powołana do życia w roku 1954 jako Pracownia Geologiczno-Stratygraficzna PAN. Powstała ona na bazie zbiorów geologicznych i biblioteki działu geologicznego Komisji Fizjograficznej Polskiej Akademii Umiejętności. W roku 1956 stała się częścią tworzonego w Warszawie Zakładu Nauk Geologicznych PAN, który w 1979 roku został przekształcony w Instytut Nauk Geologicznych PAN. ING PAN specjalizuje się w badaniach wieku skał i minerałów oraz ich genezy, odtwarzaniu ewolucji orogenów, rekonstrukcji środowiska geologicznego. Nasze badania wykorzystują metody geochemii izotopów, mineralogii, petrologii, sedymentologii, tektoniki, mikropaleontologii, stratygrafii i hydrogeologii. Celem nadrzędnym prowadzonych przez nas badań jest lepsze zrozumienie geosystemu, z jego złożonymi procesami, zachodzącymi na styku litosfery, atmosfery, hydrosfery i biosfery. Zrozumienie to wynika nie tylko z obserwacji zjawisk zachodzących współcześnie, ale szczególnie z możliwości badania skutków procesów geologicznych, które zachodziły w skali tysięcy i milionów lat. Wiedza ta ma fundamentalne znaczenie dla prognozowania stanu globalnego środowiska oraz zrozumienia wpływu działalności człowieka na zmiany globalne.

Program Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk
Ośrodka Badawczego w Krakowie ul. Senacka 1 oraz 3.

Ośrodek Badawczy Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie zaprezentuje się w swojej siedzibie przy ul. Senackiej oraz w samym sercu Krakowa, pod arkadami Sukiennic, od strony pomnika Adama Mickiewicza. Pod Arkadami zobaczymy, że"Krakowski Rynek Główny okiem geologa" różni się od spojrzenia archeologa, historyka, czy turysty. Różnorodność skał, które znajdujemy w postaci bruków czy elewacji budynków jest zaskakująca. Wszystkie skały będzie można dotknąć, a nawet część z nich "zabrać na pamiątkę". Zaprezentujemy niepublikowane zdjęcia Michała Banasia z podziemi Rynku, które zostały zrobione jeszcze przed zbudowaniem trasy turystycznej. Dokumentują one między innymi ślady dawnych powodzi, pierwotne bruki wapienne i inne archeologiczno-geologiczne ciekawostki.

W budynku naszego Ośrodka Badawczego pokażemy "Warsztat współczesnego geologa: od młotka do spektrometru mas". Tak, młotek geologiczny jest naszym podstawowym i nadal niezastąpionym narzędziem. Jednak współczesne nauki geologiczne wykorzystują nowoczesne narzędzia fizyki, chemii, informatyki i biologii. Będzie można zwiedzić Laboratorium Geochemii Izotopów, w którym poznamy "jasną stronę mocy", czyli oznaczanie wieku skał laserem, sprzężonym ze spektrometrem masowym z indukcyjnie wzbudzoną plazmą. Swoje drzwi otworzy także Pracownia Dyfrakcji Rentgenowskiej, w której zaprezentowane zostaną rentgenograficzne metody badań minerałów i skał.

Wchodząc głównym wejściem przy ul. Senackiej 1, będziemy mogli posłuchać trzech wykładów. Dr hab. Robert Anczkiewicz przedstawi największe góry świata z perspektywy satelity, turysty, mikroskopu i spektrometru masowego. Prof. Jan Środoń przekona nas, że ił iłowi nierówny, a poznanie dogłębnie jego struktury i właściwości może się nam bardzo przydać, między innymi w poszukiwaniach ropy i gazu. Współautor tego tekstu przedstawi wirtualne życie skamieniałości, modelowanych w komputerze. Po wykładzie będzie można zobaczyć prawdziwe otwornice i inne mikroskamieniałości, pochodzące ze współczesnych i kopalnych mórz i oceanów, oraz "wyhodować" ich wirtualne odpowiedniki.

Wchodząc przez stalową bramę, wejściem Muzeum Geologicznego ING PAN przy ul. Senackiej 3, będziemy mogli zobaczyć wystawę, która odpowie na pytanie, czy na obszarze krakowskim było kiedyś morze. Specjalnie na Noc Naukowców pracownicy Muzeum Geologicznego przedstawią"dowody w sprawie", w postaci próbek skał i skamieniałości.

Otworzymy również taras, na którym nasi pracownicy przedstawią tradycyjne metody preparowania skamieniałości. Będzie to okazja, aby własnoręcznie pozyskać skamieniałości, pochodzące z rejonu Małopolski. Ta część naszych pokazów może szczególnie zainteresować najmłodszych uczestników Nocy Naukowców. Mamy wielką nadzieję, że Noc Naukowców w Instytucie Nauk Geologicznych PAN będzie dla wszystkich uczestników i organizatorów wydarzeniem niezapomnianym. Gorąco zapraszamy.

Więcej informacji o Instytucie:
http://www.ing.pan.pl/

Marek Lewandowski
Instytut Nauk Geologicznych PAN

Jarosław TyszkaING PAN, Ośrodek Badawczy w Krakowie
ndtyszka@cyf-kr.edu.pl

 


 

Program

Hasło programu: "Warsztat współczesnego geologa: od młotka do spektrometru mas" 

Pokazy

Sukiennice, Arkady południowo-wschodnie (gościnnie w Ogródku Kawiarni Noworolskich)
Godziny 15.00 - 21.30

"Krakowski Rynek Główny okiem geologa" - od skali zdjęcia lotniczego poprzez skalę makroskopową (okazy) do skali mikroskopowej. Przedstawimy różnorodność skał, z których zbudowana jest płyta Rynku. Będzie można otrzymać próbki skał oraz płytki CD ze zdjęciami wykonanymi na Rynku. Zaprezentujemy zdjęcia z podziemi Rynku, zrobionymi przed zbudowaniem trasy turystycznej, z nastawieniem na aspekty geologiczne (np. ślady powodzi, pierwotne bruki wapienne) - mgr M. Banaś, dr A. Łaptaś, mgr K. Walczak i Małgorzata Lempart (AGH).

 

Wystawa

Czy w Krakowie było morze?

Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN, ul. Senacka 3
Godziny zwiedzania w grupach: 17.00; 18.00, 19.00, 20.00, 21.00, 22.00 (grupy maks. 25 osób)
Rezerwacja miejsc drogą elektroniczną: ndolejni@cyf-kr.edu.pl lub telefonicznie: 
12-3705 256 w dniach 15-22.09.2011

Oprowadzanie po wystawie: mgr B. Kietlińska-Michalik, mgr P. Olejniczak

 

Warsztaty

Tradycyjne metody preparowania skamieniałości

Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN, ul. Senacka 3, Dziedziniec
Godziny 17.00 - 23.00
Rezerwacja miejsc drogą elektroniczną: ndolejni@cyf-kr.edu.pl lub telefonicznie: 
12-3705 256 w dniach 15-22.09.2011

Tradycyjne metody preparowania skamieniałości to okazja, aby własnoręcznie pozyskać skamieniałości z rejonu Małopolski. Pokazane zostaną również inne ciekawe makro- i mikroskamieniałości.

Prowadzenie: mgr Barbara Kietlińska-Michalik, dr Agnieszka Ciurej, mgr Piotr Olejniczak, mgr Viola Radmacher, mgr Anna Zagórska.

 

Spotkania z nauką i naukowcami

Ośrodek Badawczy Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie, ul. Senacka 1, sala odczytowa, I piętro.

Godzina 17.00

  • Himalaje z perspektywy satelity, turysty, mikroskopu i spektrometru masowego, 
    dr hab. Robert Anczkiewicz

Godzina 18.00

  • Ił iłowi nierówny czyli minerały ilaste w służbie człowieka rozumnego, 
    prof. Jan Środoń

Godzina 19.30

  • Wirtualne życie skamieniałości czyli czy muszle mogą rosnąć w komputerze? dr hab. Jarosław Tyszka; po wykładzie będzie można osobiście wyhodować otwornice wirtualne (dr Paweł Topa) i zobaczyć rzeczywiste mikroskamieniałości z dna mórz i oceanów (mgr Eiichi Setoyama)

 

Zwiedzanie

Ośrodek Badawczy Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie, ul. Senacka 1 

Godziny 18.00, 18.30, 19.00, 19.30, 20.00, 20.30, 21:00 (I piętro; grupy maks. 7 osób)

Rezerwacja miejsc drogą elektroniczną: ndbazarn@cyf-kr.edu.pl
lub telefonicznie:  12-3705 250 w dniach 15-22.09.2011

  • Laboratorium Geochemii Izotopów - 
    Jasna strona mocy, czyli laserowe oznaczanie wieku skał
    , mgr inż. Jakub Bazarnik, mgr Katarzyna Kołtonik

Godziny 18.45, 19.15, 19.45, 20.15, 20.45 (II piętro)

Rezerwacja miejsc codziennie drogą elektroniczną: ndkawiak@cyf-kr.edu.pl 
w dniach 15-22.09.2011

  • Pracowni Dyfrakcji Rentgenowskiej 
    Prezentacja rentgenograficznych metod badań minerałów i skał
    , dr Tadeusz Kawiak

 


 

Organizatorzy

Patronat

  • prof. dr hab. Marek Lewandowski, Dyrektor ING PAN, Warszawa
  • prof. dr hab. Jan Środoń, Kierownik Ośrodka Badawczego ING PAN w Krakowie

Koordynacja merytoryczno-organizacyjna

  • dr hab. Jarosław Tyszka

Koordynacja organizacyjna

  • mgr Aleksandra Mizerska, Sekretariat Ośrodka Badawczego w Krakowie
  • mgr Elżbieta Gogacz, Sekretariat ING PAN, Warszawa, wsparcie administracyjne

Obsługa finansowa projektu

  • Hanna Martyniak, Zastępca Dyrektora ING PAN
  • Mirosława Bachman, Główny Księgowy ING PAN, Warszawa
  • Krystyna Otok, Ośrodek Badawczy w Krakowie
  • mgr Karolina Brodzińska, Ośrodek Badawczy w Krakowie

Dokumentacja wydarzenia

  • dr inż. Andrzej Łaptaś, prezentacja Nocy na stronie WWW
  • dr inż. Bartosz Budzyń, dokumentacja fotograficzna wydarzenia

 

ORGANIZACJA ZESPOŁÓW

Punkt informacyjny: ul. Senacka 1, hall wejściowy

  • Aleksandra Mizerska, koordynacja punktu informacyjnego
  • Krystyna Otok
  • Izabela Kocjan, magistrantka AGH
  • Janina Morawska, wsparcie organizacyjne

POKAZY: Sukiennice

  • mgr Michał Banaś, współkoordynacja pokazów
  • dr inż. Andrzej Łaptaś, współkoordynacja pokazów
  • Małgorzata Lempart (praktykantka, studentka geologii AGH)
  • mgr Katarzyna Walczak

 

WYSTAWA I WARSZTATY: Muzeum Geologiczne ING PAN, ul. Senacka 3

  • mgr Barbara Kietlińska-Michalik, kierownik Muzeum Geologicznego, koordynacja, prezentacja wystawy, warsztaty
  • mgr Piotr Olejniczak, Muzeum Geologiczne, prezentacja wystawy, warsztaty
  • dr Agnieszka Ciurej, warsztaty
  • mgr Anna Zagórska, warsztaty
  • mgr Wiesława (Viola) Radmacher, warsztaty
  • Barbara Krzemińska, wsparcie organizacyjne
  • mgr Mateusz Rechowicz, prace przegotowawcze

WYKŁADY serii Spotkania z nauką i naukowcami

  • dr hab. Robert Anczkiewicz, kierownik Laboratorium Geochemii Izotopów
  • prof. dr hab. Jan Środoń, kierownik Ośrodka Badawczego ING PAN w Krakowie
  • dr hab. Jarosław Tyszka, kierownik Laboratorium Modelowania BioGeosystemu
  • dr Paweł Topa, prezentacje interaktywne po wykładach
  • Eichii Setoyama, MSci., prezentacje mikrofauny po wykładach

 

ZWIEDZANIE LABORATORIÓW

Laboratorium Geochemii Izotopów

  • dr hab. Robert Anczkiewicz, kierownik Laboratorium, koordynacja i prezentacja
  • mgr inż. Jakub Bazarnik, współkoordynacja i prezentacja
  • mgr Urszula Jonkis
  • mgr Katarzyna Kołtonik
  • dr Agnieszka Pisarzowska, prace przegotowawcze

Pracownia Dyfrakcji Rentgenowskiej

  • dr inż. Tadeusz Kawiak, koordynacja i prezentacja
  • mgr Karolina Brodzińska
  • mgr inż. Gabriela Kozub, doktorantka AGH

Obsługa techniczna

  • Jacek Roszkowski, koordynacja
  • Bogdan Fudal
  • Józef Halama
  • Stanisław Olbrych

 


 

Linki

http://www.nocnaukowcow.malopolska.pl/

http://www.malopolska.pl/Strony/default.aspx

http://www.malopolskie.pl/

http://ec.europa.eu/research/researchersnight/

http://ec.europa.eu/research/mariecurieactions/index.htm

 


 

Galeria - Pokazy

Galeria - Wystawa

Galeria - Warsztaty

Galeria - Spotkanie z nauką i naukowcami

Galeria - Zwiedzanie